Χαίρεται, ονομάζομαι Παναγιώτα Χαϊκάλη, είμαι Παιδίατρος και μας βλέπετε για μια ακόμα συνεδρία από το κανάλι της Septona. Περισσότερες συνεδρίες, παλαιότερες, μπορείτε να δείτε στο septona.gr/care-for-heroes. To θέμα μας για τη σημερινή συνεδρία είναι η γρίπη και θα σας μιλήσω γι’ αυτό τόσο με την ιδιότητα της Παιδιάτρου της νοσοκομειακής, όσο και ασκούσα την Παιδιατρική στο ιδιωτικό ιατρείο.

Η γρίπη, λοιπόν, είναι ένα θέμα που απασχολεί πάρα πολύ και τους επαγγελματίες υγείας και το κοινό, κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες. Μιλάμε, για την εποχική γρίπη, η οποία αυτό το διάστημα βρίσκεται σε έξαρση, οπότε φαντάζομαι ότι το θέμα αυτό ενδιαφέρει πολλούς από εσάς. Η ομιλία μας, θα κινηθεί ως εξής: Θα πούμε κάποια εισαγωγικά, βασικά πράγματα, για να γνωρίσετε και να καταλάβετε τη νόσο αυτή, στη συνέχεια θα πούμε κάποια πιο συγκεκριμένα δεδομένα επιγραμματικά για να κατανοήσετε περαιτέρω πράγματα και στο τέλος, θα δώσουμε χρήσιμες συμβουλές και για το πώς μπορείτε να προφυλαχτείτε εσείς και τα παιδιά σας, από τον ιό της γρίπης, όσο και κάποιες συμβουλές αντιμετώπισης. Στο τέλος, φυσικά της συνεδρίας, θα έχουμε περισσότερο χρόνο, για να απαντήσουμε σε ερωτήσεις δικές σας, σχετικές φυσικά με το θέμα, οπότε καλό θα ήταν κατά τη διάρκεια της ομιλίας, να αρχίσετε να σκέφτεστε και να γράφετε αυτά που θέλετε να ρωτήσετε, προκειμένου να έχουμε τον χρόνο να τα επεξεργαστούμε και να τα ταξινομήσουμε και να απαντηθούν με τη σειρά στη συνέχεια.

Να ξεκινήσουμε, λοιπόν, με κάποια εισαγωγικά πράγματα, να πούμε τι είναι η γρίπη. Η γρίπη είναι μία οξεία νόσος λοιμώδης ιογενής, που αφορά κυρίως το αναπνευστικό σύστημα. Μπορεί να διαδράμει πολύ ήπια, όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί όμως και να έχει μια πολύ σοβαρή και έντονη κλινική εκδήλωση, σε κάποια άτομα, κυρίως σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπου θα δούμε ποια είναι αυτά αργότερα και δυνητικά μπορεί να προκαλέσει αρκετές επιπλοκές. Όπως είπαμε, λοιπόν, είναι μία νόσος ιογενής, προκαλείται από κάποιους ιούς. Οι ιοί αυτοί είναι οι ιοί της γρίπης και ταξινομούνται σε 3ις τύπους. Είναι οι ιοί της γρίπης τύπου Α, είναι η πιο γνωστή γρίπη που ίσως γνωρίζεται, Η1Ν1 κλπ, οι ιοί τύπου Β και οι ιοί τύπου C, οι οποίοι όμως δεν μας απασχολούν τόσο πολύ και δεν δημιουργούν μια κλινική εικόνα και δεν απασχολεί ιδιαίτερα το σύστημα υγείας.

Η γρίπη φυσικά μεταδίδεται πάρα πολύ εύκολα, κυρίως με τα σταγονίδια, όταν φτερνιζόμαστε, όταν βήχουμε, όταν φυσάμε τη μύτη μας, οπότε η μετάδοση γίνεται εύκολα. Γίνεται και με τα αντικείμενα, για παράδειγμα πιάνοντας το πληκτρολόγιο του υπολογιστή ή οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο. Ο ιός έχει τη δυνατότητα να παραμείνει ζωντανός πάνω σε επιφάνειες μέχρι και 8 ώρες. Φυσικά, ο χειμώνας είναι μία εποχή όπου λόγω των συνθηκών και των κλειστών χώρων.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα ξέρουμε λίγο πολύ όλοι, κυρίως είναι η αιφνίδια έναρξη ενός υψηλού πυρετού, που μπορεί να συνοδεύεται από πόνους στις αρθρώσεις, πόνους στους μύες, πονοκέφαλο, πόνο στο λαιμό, βήχα, καταρροή ή μπορεί να έχει κάποιες άλλες εκδηλώσεις από το πεπτικό σύστημα, εμετούς, διάρροια, κοιλιακό άλγος κλπ.

Σε άτομα υψηλού κινδύνου μπορεί να έχει κι άλλη κλινική εικόνα, εικόνα επιπλοκών, και ποιες είναι οι βασικές επιπλοκές, είναι κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού όπως μια πνευμονία, προκαλούμενη είτε από τον ίδιο τον ιό της γρίπης είτε από άλλα μικρόβια που μπορεί να έρθουν και να επιμολύνουν το αναπνευστικό, μπορεί να συμβεί ως επιπλοκή η αφυδάτωση, βροχίτιδα, ιγμορίτιδα, ωτίτιδα κ.α. ή να επιδεινωθεί κάποια ήδη υπάρχουσα κατάσταση όπως μια καρδιακή ανεπάρκεια ή ένας προϋπάρχον σακχαρώδης διαβήτης.

Οπότε, τα άτομα που θα πούμε τώρα, που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, θα πρέπει να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί σε αυτά και σε μια πιθανή εκδήλωση συμπτωμάτων γρίπης, αλλά και προφυλακτικά να τα εμβολιάσουμε, θα το συζητήσουμε αυτό παρακάτω. (5:43)

Ποια είναι τα άτομα υψηλού κινδύνου;

Είναι συνήθως άτομα είτε πολύ μικρών είτε πολύ μεγάλων ηλικιών και άτομα με κάποιο υποκείμενο νόσημα. Αυτό είναι το χοντρικό πλαίσιο. Πιο συγκεκριμένα, τα βρέφη, τα μωρά δηλαδή κάτω από 6 μηνών, οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών, άτομα που πάσχουν από κάποιο υποκείμενο νόσημα, όπως κάποια καρδιοπάθεια, πνευμονοπάθεια, νεφροπάθεια, άτομα τα οποία λαμβάνουν ασπιρίνη μακροπρόθεσμα, άτομα τα οποία έχουν κάποια αιμοσφαιρινοπάθεια, άτομα που έχουν κάποια ανοσοανεπάρκεια, οι έγκυες οι λεχώνες και οι θηλάζουσες, άτομα που έχουν σακχαρώδη διαβήτη, και άτομα που ανήκουν σε κάποιους κλειστούς πληθυσμούς όπως τρόφιμοι ιδρυμάτων. Όλα αυτά τα άτομα χρειάζονται εμβολιασμό στην αρχή της χειμερινής περιόδου.

Ποια είναι η διαφορά ίωσης και γρίπης;

Η βασική διαφορά μεταξύ της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος είναι ο βασικός αιτιολογικός παράγοντας. Η γρίπη προκαλείται συγκεκριμένα απ’ τους ιούς της γρίπης και μόνο από αυτούς μας προφυλάσσει το εμβόλιο. Οι ιοί του κοινού κρυολογήματος είναι πολλοί περισσότεροι, διαφορετικοί. Η βασική τους διαφορά, όμως, είναι η ένταση των συμπτωμάτων. Οι ιοί της γρίπης κάνουν μια πολύ έντονη συμπτωματολογία με όλα αυτά που αναφέραμε. Αντίθετα, οι ιοί του κοινού κρυολογήματος, προσβάλλουν κυρίως το ανώτερο αναπνευστικό, κάνουν βήχα, μπούκωμα, χαμηλό πυρετό κλπ.

Πώς θα διαγνώσει ο γιατρός σας ότι πάσχετε από γρίπη;

Η διάγνωση τις περισσότερες φορές, είναι μόνο κλινική, θα σας εξετάσει δηλαδή, θα αξιολογήσει τα συμπτώματά σας, και σε συνδυασμό με το ότι θα βρισκόμαστε σε μια περίοδο υψηλής ενδημικότητας της γρίπης καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πάσχετε από γρίπη και αποφασίσει ή όχι αν θα σας δώσει την κατάλληλη αγωγή. Υπάρχουν, βέβαια, πολλές φορές που θα χρειαστεί και περαιτέρω έλεγχος, εργαστηριακός, δηλαδή κάποιες εξετάσεις αίματος, μια ακτινογραφία θώρακος αν χρειαστεί ή εξέταση για τον ίδιο τον ιό της γρίπης, η οποία συνήθως είναι το απλό τεστ της γρίπης που το κάνουν πάρα πολλά μικροβιολογικά εργαστήρια αλλά και κάποιοι γιατροί στο ιατρείο τους θα μπορέσουν να σας το κάνουν, το οποίο ανιχνεύει το αντιγόνο της γρίπης. Υπάρχουν βέβαια και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις που βρίσκουν το γονιδίωμα του ιού, οι οποίες είναι πιο ακριβές και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζονται.

Ερωτήσεις & Απαντήσεις

Αν είστε άρρωστοι, για να προφυλάξετε τους γύρω σας, πρέπει να φοράτε μάσκα. Η μάσκα είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα προφύλαξης έναντι  διάφορων ιών, μέσα στους οποίους ανήκει και ο ιός της γρίπης. Επίσης, αν πρόκειται να πάτε σε κάποιο νοσοκομείο ή κέντρο υγείας, όπου είναι πολύ πιθανό να έχει γρίπη κάποιος άλλος γύρω σας, επίσης συστήνουμε, με το που θα μπείτε σ’ αυτό το μέρος, να φορέσετε κατευθείαν μάσκα.

Ναι, είναι αυτό που είπαμε. Κάθε χρόνο, ο ιός της γρίπης, επειδή δεν έχει την ικανότητα αυτοδιόρθωσης, μεταλλάσσεται. Οπότε, αφού αλλάζει ο ίδιος ο ιός της γρίπης, αλλάζει και το εμβόλιο κάθε χρόνο. Αυτό το εμβόλιο προσπαθεί να καλύψει τα στελέχη αυτά, που αναμένεται να προκαλέσουν επιδημίες, στην περίοδο αυτή. Οπότε αν θεωρείτε νέα γρίπη, τη φετινή γρίπη, τότε το εμβόλιο που κυκλοφορεί φέτος, την καλύπτει.

Ισχύουν αυτά που είπαμε και στην εισαγωγή. Δηλαδή, πολύ καλό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών, αερισμό των χώρων, αποφυγή κλειστών χώρων, αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς, μη καλά αεριζόμενους χώρους. Μάσκα, αν χρειαστεί να πάτε σε μέρος που υπάρχουνε κρούσματα γρίπης, καθαρισμός επιφανειών. Για να προφυλάξετε εσείς, τους άλλους, προσοχή στο πως βήχετε, στο πως φτερνίζεστε, στο πως πιάνετε το πρόσωπό σας στις εκκρίσεις στα χέρια. Το που φτερνίζεστε, το πως πιάνετε τα διάφορα αντικείμενα, όπως κουμπιά ασανσέρ, που είναι κοινής χρήσης, πόρτες, χερούλια κ.τ.λ. Όλα αυτά είναι σημεία που μπορεί να παραμείνει και να επιβιώσει ο ιός της γρίπης και θα πρέπει να τα προσέξετε ειδικά σε κλειστούς χώρους.

Κοιτάξτε, το ποιοι κάνουν το εμβόλιο, είναι σίγουρα ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου, που τις αναφέραμε στην αρχή, το κάνουν κάθε χρόνο. Όσοι άλλοι, από τον πληθυσμό, δεν ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, αλλά επιθυμούν να προστατέψουν τον εαυτό τους και την οικογένεια τους από τη γρίπη μπορούν να το κάνουν επίσης. Ο εμβολιασμός, όπως είπαμε, γίνεται το Νοέμβριο μήνα, στους ενήλικες είναι μία δόση, στα παιδιά κάτω των 9 ετών, εάν δεν έχουν ξανακάνει είναι 2 δώσεις. Πρώτα προστατεύουμε τις ομάδες υψηλού κινδύνου και μετά όποιος άλλος επιθυμεί. Δεν έχει καμία αντένδειξη, να κάνει το εμβόλιο.

Η αμυγδαλίτιδα όχι, σαν αμυγδαλίτιδα, κολλάει όμως ο παράγοντας που κάνει αμυγδαλίτιδα. Η αμυγδαλίτιδα μπορεί να είναι ιογενής, δηλαδή να οφείλεται σε κάποιους ιούς, ή να είναι μικροβιακή και η συνηθέστερη μικροβιακή αμυγδαλίτιδα είναι η στρεπτοκοκκική. Ο παράγοντας λοιπόν που προκαλεί την αμυγδαλίτιδα, είτε αν είναι ο μικροβιακός (δηλαδή ο στρεπτόκοκκος) είναι αν είναι ο ιογενής παράγοντας αυτός ναι κολλάει. Οι ιώσεις, όμως, δεν κάνουν την ίδια κλινική εκδήλωση σε όλα άτομα. Μπορεί, δηλαδή, ένα άτομο να κολλήσει την ίωση και να έχει εκδηλώσεις από το πεπτικό σύστημα, δηλαδή κοιλιακό άλγος, εμέτους, μπορεί να έχει πονοκέφαλο. Κάποιο άλλο άτομο, όμως, με την ίδια ίωση μπορεί να κάνει πυρετό, κάποιος μπορεί να κάνει αμυγδαλίτιδα, ή κάποιο άλλο άτομο με την ίδια ίωση μπορεί να την περάσει τόσο ήπια που δεν θα το καταλάβει καν. Οπότε, δεν κολλάει σαν νόσημα η αμυγδαλίτιδα, κολλάει όμως ο παράγοντας που την προκαλεί.