«Να τα σβήνεις όλα πάνω στον πίνακα μέρα με τη μέρα, να γίνεσαι καινούργιος κάθε αυγή, το συναίσθημά σου να είναι πάντα παρθένο – ιδού, ιδού το μόνο που αξίζει τον κόπο να είσαι, ή να έχεις, για να είσαι ή να έχεις αυτό το ατελές που είμαστε όλοι.»

Φερνάντο Πεσσόα

Και να που η ώρα της άρσης των αυστηρών περιορισμών έφτασε. Εδώ και λίγες ημέρες, δε χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας την αποστολή μηνυμάτων για να δικαιολογήσουμε την έξοδό μας, ενώ με αργά βήματα επιχειρείται μία προσπάθεια να υπάρξει η εκκίνηση μιας άλλης καθημερινότητας, η οποία φέρει πολλά στοιχεία από τις συνήθειες που είχαμε πριν την εφαρμογή της καραντίνας. Δεν είναι όμως η ίδια.

Θα έλεγε κανείς ότι η καραντίνα ηχούσε, στην αρχή, σαν ένα τρομακτικό σενάριο δυσφορίας για όλες και για όλους. Όμως, ο ανθρώπινος ψυχισμός είναι απρόβλεπτος και δεν μπαίνει εύκολα σε «καλούπια» πρόβλεψης διαθέσεων και αντιμετώπισης καταστάσεων. Έτσι, σε αυτό το πρωτόγνωρο διάστημα, αρκετοί και αρκετές βρήκαν στιγμές ηρεμίας, νέες ασχολίες και έχτισαν μία νέα ρουτίνα, η οποία ήρθε η ώρα να αλλάξει και πάλι.

Έτσι, οι στιγμές δυσφορίας και ένα βίωμα απώλειας είναι πιθανό να αποτελούν κομμάτι μίας ψυχικής κατάστασης που βιώνουμε, καθώς μπαίνουμε πλέον σε μία νέα καθημερινότητα. Αυτές τις διαδοχικές απώλειες δεν έχουμε προλάβει να τις πενθήσουμε, αφού τα γεγονότα δεν επιτρέπουν στον ψυχισμό μας να βιώσει το γεγονός ότι έχασε αυτή τη νέα του σταθερότητα.

Μέσα στην ευρύτερη αβεβαιότητα της επόμενης μέρας, το πρόσφατο αυτό διάστημα ίσως μας έδωσε την ευκαιρία να αποφασίσουμε να κάνουμε πράξη νέες συνήθειες και ασχολίες ή να πάρουμε αποφάσεις που πριν διστάζαμε. Παράλληλα, ίσως αυτή ακριβώς η κατάσταση περιορισμού των μετακινήσεών μας να απενοχοποίησε και το «μένω μόνος μου». Η αδράνεια, η παύση της διαρκούς δράσης και των έντονων ρυθμών, μπορεί να έδωσε μία ευκαιρία να επαναξιολογήσουμε τις στιγμές της μοναχικότητας και να διαπιστώσουμε ότι η επαφή με τον εαυτό μας δεν είναι μία άβολη και ενοχλητική κατάσταση.

Κατά την περίοδο του περιορισμού των μετακινήσεων, κάποιες νέες συνήθειες κατάφεραν να ομορφύνουν το διάστημα αυτό. Τώρα που ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας είναι διαφορετικός, αξίζει να προσπαθήσουμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας, με τον ρυθμό που μπορούμε, κάποιες από αυτές τις δικές μας «ανακαλύψεις»: Περίπατοι, γυμναστική, διάβασμα ή οτιδήποτε άλλο επιθύμησε ο ψυχισμός σας, όσο ήσασταν στο σπίτι.

Η έλλειψη της δυνατότητας σχεδιασμού του μέλλοντος αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα που έχει καταφέρει στον ψυχισμό μας η νέα κατάσταση. Έτσι, εκεί που τα πλάνα μας ανοίγονταν μπροστά μας στον ορίζοντα του χρόνου, αυτός ο ορίζοντας τώρα έχει περιοριστεί. Όμως, ο βηματισμός μας μπορεί να άλλαξε πλέον ρυθμό, μα σίγουρα δεν έχει σταματήσει. Βήμα-βήμα, εξετάζουμε τις καταστάσεις και είμαστε και πάλι εμείς που τοποθετούμαστε, με βάση τα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας την κάθε ημέρα.

Την εποχή της πρωτοφανούς αυτής καραντίνας, είδαμε πιο φανερά ότι ο ψυχισμός μας αποτελεί μια ενότητα, που περιλαμβάνει ευχάριστες και δυσάρεστες στιγμές. Αυτή ακριβώς η συνειδητοποίηση, μπορεί να αποτελέσει οδηγό για την επόμενη μέρα και για τη νέα καθημερινότητα, την οποία καλούμαστε να «κατασκευάσουμε» και πάλι. Ούτως ή άλλως, ως άνθρωποι είμαστε ατελή όντα, μη ολοκληρωμένα και αυτό ακριβώς το γεγονός μας δίνει μία ζωτική κινητοποίηση και μία ικανότητα να προσαρμοζόμαστε και να έχουμε τη δική μας οπτική και «γεύση» της ζωής. Με αυτόν τον τρόπο, η νέα καθημερινότητα θα έχει ένα κομμάτι από τη δική μας σφραγίδα, όπως προτείνει και ο σπουδαίος συγγραφέας, Φερνάντο Πεσσόα.

Δημήτρης Σταράκης – Ψυχολόγος